Global Pazarda Fark Yaratacak 4 Rekabet Stratejisi 5 dakikada okunabilir

Günümüzün iş dünyasını büyük bir pazar yeri olarak düşünebilirsiniz. Bambaşka sektörlerden binlerce firma bu büyük pazarda faaliyet gösteriyor, hep bir ağızdan en iyi ürünlerin kendilerinde olduğunu yüksek sesle dile getiriyor… Dört bir yandan reklam bombardımına tutulan müşteri tarafında duyulan tek şey ise koca bir uğultu! Böylesi bir ortam içerisinde fark yaratarak ve rakiplerin arasında sıyrılarak öne çıkmak ise özel bir çaba gerektiriyor. Rekabetçi bir strateji olmadan bir firma hedef kitlesine ulaşmakta zorluk yaşayacaktır. Firmaların uygulayabileceği, standardize edilmiş bir strateji yoktur. Çünkü her firma farklı pazarlarda farklı zorluklarla karşı karşıya gelmekte. Harvard profesörü Michael Porter tarafından ortaya konan rekabet stratejisi kavramı tam da bu noktada firmalar için eşi benzeri bulunmaz bir fırsat sunuyor.

Rekabet stratejisi 101

En genel tanımıyla rekabet stratejisi, bir firmanın sektördeki rakiplerinden ayrılmak ve rekabet avantajı yaratmak adına gerçekleştirdiği faaliyetler bütünü anlamına geliyor. Pek tabii bunun için firmaların güçlü ve zayıf yönlerini, tehdit ve fırsatlarını (SWOT Analizi) rakipleri nezdinde de değerlendirip, uzun vadede bir eylem planı oluşturması gerekiyor. Porter’ın rekabetçi strateji konseptinde ise maliyet liderliği stratejisi, farklılaşma liderliği stratejisi, maliyet odaklı strateji ve farklılaşma odaklı stratejisi olarak 4 ana stratejiden söz etmek mümkün.

Düşük fiyat, yüksek talep 

Maliyet liderliği stratejisi; müşterilere fiyat bakımından piyasa ortalamasının altında ürün ve hizmet sunma vaadi şeklinde ortaya çıkıyor. Özellikle küçük ölçekli firmalar için çok işlevsel olmayan bu yöntemde düşük fiyat sunabilmek adına düşük maliyette ürün üretmek gerekiyor. Aksi takdirde kâr marjının dibi boylaması imkânsız değil. Orta ve büyük ölçekli firmalar için faydalanması kolay olan bu strateji kaba tabirle sürümden kazanmak gibi bir anlam taşıyor. Verimli çalışma, gelişmiş dağıtım kanalları ve teknolojik ilerleme ve sektör paydaşlarıyla pazarlık edebilme gücü ise maliyet liderliği stratejisinin en önemli kıstasları arasında yer alıyor.

Üstün marka değeri yaratabilmek

Farklılaşma liderliği stratejisinde esas olan; sektördeki rakiplerin sunamadığı bir ürün ya da hizmetin niteliğini belirlemek ve buna uygun olarak bir yol haritası hazırlamak. Nitekim bir ürünün üst düzey bir marka değeri varsa ve katma değer özellikleriyle pazardaki benzerlerinden ayrışabiliyorsa yüksek fiyattan alıcı bulması bir o kadar kolaylaşıyor. Tıpkı Apple’ın yaptığı gibi!

Doğru segmente ulaşabilmek şart

Maliyet odaklı stratejinin maliyet liderliği stratejisiyle benzerlik taşıdığı doğru. Önemli bir istisna dışında! Maliyet odaklı stratejide esas olan pazarda bir segment belirlemek ve uygun fiyat ve hizmet kalitesini sadece onlar için sunmak. Tüketici nezdinde bilinirliği artırmak adına da sıkça başvurulan bu yöntemde önemli olan doğru segmente ulaşabilmek. Örnek vermek gerekirse; bir enerji içeceği firması, ekstrem sporların yaygın olduğu bir bölgede ürün fiyatlarını standardın altına çekebilir. Böylece bölgede satın alma oranları grafiğini yükseltebilecek ve kârını standardın üzerine taşıyabilecektir.

Başarının anahtarı hedef kitleyi özelleştirebilmek

Maliyet odaklı stratejiye benzer şekilde, farklılaşma odaklı stratejide de başarıyı hedef kitle belirliyor ve süreç belirli bir segment üzerine kuruluyor. Temel fark ise belirli bir segmente düşük fiyat sunulması değil; belirli bir ihtiyaç gözeten hedef kitleye ulaşılması. Sadece çocuğu olmayan çiftlere huzurlu bir tatil imkânı sunan Breezes Resorts bunun başarılı bir örneği. Böylece firma herkese hitap etmek yerine; tüm kaynaklarını hedef kitlesine özel bir şekilde sunabiliyor.

Apple nasıl Apple oldu?

Rekabet stratejisi dendiğinde ilk akla gelen firmalardan biri Apple. Peki, akıllı telefonların, bilgisayarların, tabletlerin ya da diğer elektronik ürünlerin hiç olmadığı kadar ucuzlaştığı ve yaygınlaştığı bir dünyada müşterilerini yüksek fiyatlı ürünler almaya nasıl ikna ediyor? Cevap basit. Yenilikçi kimliği ve özel fiyatlandırma politikasıyla rakiplerinden ayrılmayı başarıyor. Yeni ürün geliştirme konusunda tutarlı bir çizgide ilerlemesi ve ürünlerin birbirlerini tamamlar özellikte olması müşteri sadakatini artırırken, pazardaki rakiplerin işini bir hayli zorlaştırıyor. Benzersiz özelliklere sahip bu ürünler de müşterileri daha yüksek fiyat ödemeye razı ediyor. Bu sayede firmanın kârlılığını en üst seviyede tutması ve marka değeri konusunda konumunu güçlendirmesi hiç de zor olmuyor.

Kaynak:

https://www.marketingtutor.net/what-is-competitive-strategy/

https://hbrturkiye.com/dergi/bir-rekabet-stratejisi-olarak-ortak-deger-yaratma

https://yourbusiness.azcentral.com/four-major-types-competitive-strategies-6166.html